SMSR

W trzecim okresie raportowania tj. od 21 kwietnia do 20 czerwca 2011 roku, stwierdzamy zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są w całej Polsce ujemne. Obszar zagrożenia suszą (prezentowanym w poprzednim komunikacie) powiększył się we wszystkich kierunkach, w największym stopniu w kierunku wschodnim i południowo-wschodnim.

W porównaniu do drugiego komunikatu, prawie we wszystkich badanych miejscowościach nastąpił spadek wartości klimatycznego bilansu wodnego (oprócz małych obszarów w okolicach Tarnowa, Suwałk, Bielsko-Białej). Średni spadek KBW dla Polski wyniósł 14 mm, oznacza to dalsze zwiększenie deficytu wody dla roślin uprawnych.

Zagrożenie suszą względem sytuacji sprzed 10 dni uległo znacznemu wzrostowi. Przybyło 110 gmin zagrożonych suszą. Obecnie susza występuje w 1254 gminach Polski (40,9% gmin) skupionych w 12 województwach:

W 11 województwach nastąpił wzrost powierzchni zagrożonej suszą rolniczą, natomiast spadek wystąpił jedynie w województwie lubelskim. Susza w Polsce występuje na powierzchni 24,4% gruntów ornych (10 dni temu występowała na powierzchni 21,7%).

Susza występuje w uprawach:

• zbóż ozimych
• zbóż jarych,
• kukurydzy na kiszonkę,
• rzepaku i rzepiku,
• chmielu,
• tytoniu,
• warzyw gruntowych,
• krzewów owocowych
• drzew owocowych
• truskawek,
• roślin strączkowych

uprawianych na glebach wszystkich kategorii podatności na suszę.

Najniższe wartości KBW, podobnie jak dziesięć dni temu, występują w woj. wielkopolskim i lubuskim, z tym, że obecnie wartości te są niższe o ok. 10 mm. Na obszarze obu województw wartości KBW wahają się od -170 do -239 mm. Należy również zwrócić uwagę, że duży spadek wartości KBW wystąpił na obszarach gdzie dotychczas zagrożenie suszą nie było duże, dotyczy to województwa warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego, południowej części woj. łódzkiego oraz śląskiego.

W dalszym ciągu na południu kraju w południowych rejonach województw: śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego wartości KBW były większe niż -50 mm.

Kwiecień w tym roku był bardzo ciepły. Temperatura powietrza wahała się od 9 do 12^oC, była wyższa od średniej wieloletniej od 1 do 4^oC.

W tym roku w kwietniu wystąpiły bardzo niskie opady, w północno-zachodniej i zachodniej części kraju wynosiły od 10 do 20 mm, a nawet poniżej 10 mm (w Wielkopolsce), co stanowiło zaledwie ok. 20% normy dla tego regionu. Na wschodzie i południu kraju opady były wyższe, wynosiły 40-60 mm (ok. 100% normy). Najwyższe opady, ponad 100 mm wystąpiły na Pogórzu Śląskim oraz w Beskidzie Śląskim i Żywieckim osiągając 150% - 160% normy.

Temperatura powietrza w maju była bardzo zróżnicowana. Na początku miesiąca prawie w całym kraju wystąpiły przymrozki, szczególnie ostre w Wielkopolsce i na Kujawach. Natomiast druga połowa, a zwłaszcza ostatnia dekada miesiąca była bardzo ciepła. Najwyższa temperatura w maju wystąpiła na Pojezierzu Lubuskim oraz w Wielkopolsce (14-15^oC), była ona wyższa o 1-1,5^oC od średniej wieloletniej (1971-2000). Najniższa temperatura wystąpiła na Pobrzeżu Gdańskim (11-12^oC), w pozostałej części Polski temperatura powietrza wynosiła od 12 do 14^oC i na tych terenach była wyższa od średniej wieloletniej od 0 do 1 ^oC.

W maju, podobnie jak w kwietniu, najniższe opady wystąpiły w Wielkopolsce i na Kujawach (poniżej 30 mm, a miejscami nawet poniżej 20 mm), co stanowiło 40% normy wieloletniej, a w okolicach Poznania opady wynosiły nawet poniżej 20% normy. Nieco większe ale również niskie opady wystąpiły we wschodniej części Pobrzeża Zachodniopomorskiego oraz Pomorskiego, a także w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie (30-40 mm, 60-70% normy). Najwyższe opady, podobnie jak w kwietniu, wystąpiły na Pogórzu Śląskim, w Beskidzie Śląskim i Żywieckim (80-120 mm, ok. 100% normy). W pozostałej części Polski opady wynosiły od 40 do 80 mm.

Pierwsza dekada czerwca była wyjątkowo ciepła. Najcieplej było na całej Lubelszczyźnie, ponad 21^oC. Bardzo ciepło było również w Wielkopolsce – ponad 20^oC. Jedynie na wybrzeżu było chłodniej 15-17^oC. W drugiej dekadzie tego miesiąca było już w całym kraju nieco chłodniej, na północy od 15 do16^oC, najcieplej było na Dolnym Śląsku 18-18,5^oC.

Mimo iż opady atmosferyczne na znacznym terytorium kraju były stosunkowo wysokie zarówno w pierwszej jak i w drugiej dekadzie czerwca, miejscami nawet bardzo wysokie (ponad 50 mm), to jednak nie spowodowały poprawy stanu upraw, wręcz przeciwnie, sytuacja uległa dalszemu, znacznemu pogorszeniu.