SMSR

W drugim okresie raportowania tj. od 11 kwietnia do 10 czerwca 2011 roku, stwierdzamy zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są w całej Polsce ujemne.

W porównaniu do pierwszego komunikatu, we wszystkich badanych miejscowościach nastąpił spadek wartości klimatycznego bilansu wodnego. Średni spadek KBW dla Polski wyniósł 20 mm, oznacza to dalsze zwiększenie deficytu wody dla roślin uprawnych.

Zagrożenie suszą względem sytuacji z przed 10 dni uległo znacznemu wzrostowi. Przybyło 332 gmin zagrożonych suszą. Obecnie susza występuje w 1144 gminach Polski (37,3% gmin) skupionych w 12 województwach:

W poprzednim raporcie zagrożonych suszą było dziesięć województw. We wszystkich w/w województwach nastąpił wzrost powierzchni zagrożenia suszą rolniczą. Susza w Polsce występuje na powierzchni 21,7% gruntów ornych (10 dni temu występowała na powierzchni 15,8%).

Susza występuje wśród krzewów owocowych, zbóż ozimych i jarych, truskawek oraz drzew owocowych uprawianych na glebach wszystkich kategorii:

• I kategorii (bardzo lekkich), grupa granulometryczna: piasek luźny, piasek luźny pylasty, piasek słabo gliniasty, piasek słabo gliniasty pylasty,

• II kategorii (lekkich), grupa granulometryczna: piasek gliniasty lekki, piasek gliniasty lekki pylasty, piasek gliniasty mocny, piasek gliniasty mocny pylasty.

• III kategorii (średnich), grupa granulometryczna: glina lekka, glina lekka pylasta, pył gliniasty, pył zwykły, pył piaszczysty

• IV kategorii (ciężkich), grupa granulometryczna: glina średnia, glina średnia pylasta, glina ciężka, glina ciężka pylasta, pył ilasty, ił, ił pylasty

Najniższe wartości KBW, podobnie jak dziesięć dni temu, występują w woj. wielkopolskim i lubuskim z tym, że obecnie wartości te są dużo niższe. Prawie na całym obszarze obu województw wartości KBW wahają się od -169 do -229 mm. Susza zwiększyła swój zasięg, zwłaszcza w kierunku północnym (obejmując coraz większe obszary województw zachodniopomorskiego oraz pomorskiego) oraz w kierunku wschodnim.

Duży deficyt wody występuje w południowo wschodniej części województwa lubelskiego, zwiększył się o dalsze 10 mm osiągając wartość -159 mm.

Jedynie w dalszym ciągu na południu kraju w województwach śląskim, małopolskim i podkarpackim wartości KBW były większe niż -50 mm.

Kwiecień w tym roku był bardzo ciepły. Najwyższa temperatura powietrza wystąpiła na Pojezierzu Wielkopolsko-Kujawskim osiągając 11-12^oC a na Pojezierzu Lubuskim nawet ponad 12^oC. Na pozostałych obszarach kraju temperatura powietrza była również wysoka, od 9 do 11^oC. Temperatura była wyższa od średniej wieloletniej (z trzydziestolecia 1971-2000), na północy kraju o 1 do 2^oC, we wschodniej części Polski o 2-3^oC, a w zachodniej części o 3-4^oC.

W tym roku w kwietniu wystąpiły bardzo niskie opady, w północno-zachodniej i zachodniej części kraju wynosiły od 10 do 20 mm, a nawet poniżej 10 mm (w Wielkopolsce), co stanowiło zaledwie ok. 20% normy dla tego regionu. Na wschodzie i południu kraju opady były wyższe, wynosiły 40-60 mm (ok. 100% normy). Najwyższe opady, ponad 100 mm wystąpiły na Pogórzu Śląskim, w Beskidach: Śląskim i Żywieckim osiągając 150% - 160% normy.

Temperatura powietrza w maju była bardzo zróżnicowana. Na początku miesiąca prawie w całym kraju wystąpiły przymrozki (2-6 maj), szczególnie ostre w Wielkopolsce i na Kujawach (ze spadkiem temperatury nawet do minus 7^oC). Natomiast druga połowa, a zwłaszcza ostatnia dekada miesiąca była bardzo ciepła. Najwyższa temperatura wystąpiła (podobnie jak w kwietniu) na Pojezierzu Lubuskim oraz w Wielkopolsce (14-15^oC), a najniższa na Pobrzeżu Gdańskim (11-12^oC), w pozostałej części Polski (12-14^oC).

W maju, podobnie jak w kwietniu, najniższe opady wystąpiły w Wielkopolsce i na Kujawach (poniżej 30 mm), co stanowiło 60% normy wieloletniej. Nieco większe ale również niskie opady wystąpiły we wschodniej części Pobrzeża Zachodniopomorskiego oraz Pomorskiego a także w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie (30-40 mm, 60-70% normy). Najwyższe opady, podobnie jak w kwietniu, wystąpiły na Pogórzu Śląskim, w Beskidach: Śląskim i Żywieckim (80-120 mm, ok. 100% normy). W pozostałej części Polski opady wynosiły od 40 do 80 mm.

Pierwsza dekada czerwca była wyjątkowo ciepła. Pogorszenie warunków wilgotnościowych wystąpiło na terenie całej Polski na skutek bardzo wysokiej temperatury powietrza, zwłaszcza we wschodniej części kraju. Najcieplej było na całej Lubelszczyźnie, ponad 21^oC. Bardzo ciepło było również w Wielkopolsce – ponad 20^oC. Jedynie na wybrzeżu było chłodniej 15-17^oC. Mimo iż opady atmosferyczne na znacznym terytorium kraju były stosunkowo wysokie, miejscami nawet bardzo wysokie (ponad 50 mm), jak w środkowej Polsce (wschodnia część województwa wielkopolskiego i kujawsko pomorskiego oraz zachodnia woj. łódzkiego) oraz na Pobrzeżu Koszalińskim i Gdańskim, to jednak nie sprawiły poprawy stanu upraw, wręcz przeciwnie sytuacja uległa dalszemu, znacznemu pogorszeniu.