SMSR

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2478 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: rzepaku i rzepiku oraz buraka cukrowego.

W trzynastym okresie raportowania tj. od 1 sierpnia do 30 września 2016 roku, stwierdzamy zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne.

W obecnym okresie sześciodekadowym zagrożenie susza rolniczą występuje wśród uprawy:

• buraka cukrowego

W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym od 1 sierpnia do 30 września 2016 r. wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy zmniejszeniu. Średnio dla kraju wartości KBW w stosunku do poprzedniego okresu były niższe o 4 mm.

W kolejnym okresie raportowania najniższe wartości KBW wynoszące od -150 do -169 mm odnotowano na styku trzech regionów: Pojezierza Kujawskiego, Wysoczyzny Tureckiej oraz zachodniej części Równiny Kutnowskiej. Wartości od -130 do -149 mm odnotowano na Wysoczyznach Kaliskiej, w zachodniej części Niziny Mazowieckiej oraz na Pojezierzu Dobrzyńskim. Wartości KBW od -120 do -129 mm odnotowano we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej, na Nizinie Śląskiej oraz we wschodniej części Pojezierza Lubuskiego. Na pozostałym obszarze kraju wartości KBW są wyższe od -120 mm.

Obecnie zagrożenie suszą w Polsce występuje dla buraka cukrowego uprawianego na glebach II kategorii podatności na suszę.

II kategorię podatności na suszę stanowią gleby lekkie, grupa granulometryczna:

piasek gliniasty lekki,

piasek gliniasty lekki pylasty,

piasek gliniasty mocny,

piasek gliniasty mocny pylasty.

Susza dla buraka cukrowego występuje w 5 gminach powiatu kolskiego w województwie wielkopolskim (2,2% gmin województwa, 0,2% gmin kraju).

Tegoroczny sierpień był ciepły. Temperatura powietrza na przeważającym obszarze kraju była wyższa od średniej wieloletniej o ok. 1°C, wynosiła od 17°C do 19°C. Nieco niższą temperaturę od 15°C do 17°C odnotowano na Pojezierzu Pomorskim, Wysoczyźnie Białostockiej w okolicach Suwałk w Górach Świętokrzyskich oraz na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Najchłodniej było w Sudetach oraz w Karpatach, gdzie odnotowano wartości poniżej 15°C.

W pierwszej dekadzie września najniższą temperaturę poniżej 16,5°C zanotowano w Tatrach, Bieszczadach oraz we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego i północnej części Wysoczyzny Białostockiej. Najwyższą temperaturę zanotowano na Nizinie Śląskiej oraz w zachodniej części Płaskowyżu Głubczyckiego. Temperaturę od 16,5°C do 18,0°C zanotowano w Sudetach i Beskidach oraz na Pojezierzach Pomorskim i Mazurskim. Temperaturę od 18°C do 19,5°C zanotowano na pozostałym obszarze kraju.

W drugiej dekadzie września najniższą temperaturę poniżej 15°C zanotowano w północno-wschodniej oraz w południowej części kraju. Najwyższą temperaturę powyżej 18°C zanotowano w zachodniej i południowo-zachodniej części Polski. Temperaturę od 15°C do 18°C zanotowano na pozostałym obszarze kraju.

W trzeciej dekadzie września było już chłodniej, temperatura powietrza wynosiła od 11°C do 14,5°C. Najwyższą temperaturę (powyżej 14°C) zanotowano w zachodniej części Pojezierzy Pomorskiego i Wielkopolskiego. Temperaturę najniższą (poniżej 11°C) zanotowano we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego oraz na Nizinie Południowopodlaskiej. Temperaturę od 11°C do 12,5°C zanotowano na Pojezierzach (Mazurskim i Pomorskim), Nizinie Mazowieckiej, Wyżynach (Małopolskiej i Lubelskiej) oraz w Kotlinie Sandomierskiej. Temperaturę od 12,5°C do 14°C zanotowano na Pojezierzu Wielkopolskim, Pobrzeżu Koszalińskim na Nizinie Śląskiej oraz na Wyżynie Śląskiej.

Tegoroczny sierpień pod względem opadów atmosferycznych był bardzo zróżnicowany. Na przeważającym obszarze Polski opady wynosiły poniżej 60 mm. Opady od 60 mm do 120 mm notowano na Pojezierzu Mazurskim oraz na południu kraju. Natomiast na Pojezierzu Pomorskim notowano opady od 60 mm do 160 mm. Opady najniższe względem wielolecia notowano na Nizinie Śląskiej i Wielkopolskiej (60% normy wieloletniej). Najwyższe wartości opadu (140 mm) odnotowano na Pobrzeżu Koszalińskim, stanowiąc 160% normy wieloletniej.

W pierwszej dekadzie września notowano bardzo zróżnicowane opady atmosferyczne. Wysokie opady wystąpiły w Tatrach Zachodnich powyżej 60 mm. Najniższe opady poniżej 5 mm wystąpiły na południu Pojezierza Mazurskiego, w północnej części Niziny Mazowieckiej, we wschodniej i środkowej części Pojezierza Wielkopolskiego w zachodniej części Płaskowyżu Głubczyckiego i we wschodniej części Wału Trzebnickiego. Na pozostałym obszarze kraju zanotowano opady od 5 do 60 mm.W drugiej dekadzie września w pasie Pojezierzy: Pomorskiego, Wielkopolskiego, Mazurskiego, Nizinie Mazowieckiej oraz na Wyżynie Lubelskiej zanotowano opady poniżej 5 mm. Najwyższe opady były notowane lokalnie na Podkarpaciu oraz w Sudetach (powyżej 40 mm). Opady od 10 do 40 mm zanotowano na Wyżynach Śląskiej i Małopolskiej na Nizinie i Śląskiej oraz w Kotlinie Sandomierskiej.

W trzeciej dekadzie września na przeważającym obszarze kraju zanotowano bardzo niskie opady (poniżej 5 mm). Najwyższe opady (powyżej 20 mm) zanotowano w północno-zachodniej części Pojezierza Mazurskiego. Opady od 5 do 20 mm zanotowano na Pobrzeżu Koszalińskim i Gdańskim, we wschodniej części Pojezierza Pomorskiego, na Pojezierzu Mazurskim, w północno-wschodniej części Niziny Mazowieckiej oraz na wschodnich krańcach Wyżyny Lubelskiej i Polesia.

Opracowali:

Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadzw.

Dr hab. Rafał Pudełko

Dr Katarzyna Żyłowska

Mgr Piotr Koza

Mgr Elżbieta Wróblewska

Mgr Tomasz Jóźwicki