SMSR

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (3064 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: zbóż ozimych i jarych, kukurydzy na ziarno i kiszonkę, rzepaku i rzepiku, ziemniaka, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych, truskawek oraz roślin strączkowych.

W szóstym okresie raportowania tj. od 21 maja do 20 lipca 2015 roku, nie stwierdzamy zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne, jednakże wartości te są dla w/w upraw wyższe od wartości krytycznych.

To już kolejny okres sześciodekadowy, w którym najniższe wartości KBW występowały dokładnie w tych samych rejonach jak w poprzednich okresach. Najniższe wartości KBW notowano w dalszym ciągu we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, północno-zachodniej części województwa łódzkiego, na Równinie Kutnowskiej i Pojezierzu Kujawskim, z tym że obecne wartości były wyższe o 20 mm i wynosiły od -160 do -179 mm. Tej samej wielkości deficyt wody wystąpił również na Żuławach. Niskie wartości KBW w dalszym ciągu występowały na obszarze województwa: pomorskiego, we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodnich rejonach woj. mazowieckiego oraz w północnych terenach województwa podlaskiego, wartości KBW w tych rejonach były bardzo zbliżone do wartości z ubiegłego okresu i wynosiły od -150 do -169 mm. W niektórych rejonach kraju wartości KBW względem poprzedniego okresu były niższe o 10-20 mm, takie obniżenie wartości KBW odnotowano zwłaszcza w południowych rejonach woj. mazowieckiego, na Lubelszczyźnie oraz w północnych rejonach Podkarpacia.

Najwyższe wartości KBW (poniżej -50 mm) odnotowano w Polsce w południowych obszarach Małopolski oraz Podkarpacia.

W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy nieznacznemu zwiększeniu. Średnio dla kraju wartości KBW względem poprzedniego okresu były wyższe o 3 mm.

W czerwcu najniższą temperaturę powietrza notowano na północy kraju. Natomiast najwyższą notowano w południowych obszarach Polski. Na Pojezierzu Pomorskim notowano temperaturę poniżej 15°C, na Pojezierzu Mazurskim, Nizinie Podlaskiej i Wielkopolskiej oraz na Ziemi Lubuskiej temperatura powietrza wynosiła od 15,5°C do 16,5°C. Na Wyżynach Polskich, Nizinie Śląskiej i Mazowieckiej notowano temperaturę od 16,5°C do 17,5°C. Natomiast najwyższą temperaturę (powyżej 17,5°C) notowano w Kotlinie Sandomierskiej oraz w okolicach Krakowa i Opola.

W pierwszej jak i drugiej dekadzie lipca odnotowano bardzo podobny rozkład temperatury powietrza na terenie Polski. Najniższą temperaturę powietrza notowano w północnych oraz północno - wschodnich rejonach Polski. Natomiast najwyższą temperaturę notowano w południowo-zachodnich obszarach kraju. Na pobrzeżu Bałtyku oraz na Żuławach w pierwszej dekadzie miesiąca notowano temperaturę poniżej 18,5°C a w drugiej było już dużo zimniej z temperaturą wynosząca ok. 16°C. W pierwszej dekadzie lipca w południowej części Pojezierza Pomorskiego, na Pojezierzu Mazurskim, Nizinie Podlaskiej temperatura powietrza wynosiła od 18,5°C do 19,5°C, a w drugiej była niższa o 2°C. Na Wyżynach i Nizinach Polskich w pierwszej dekadzie zanotowano temperaturę od 19,5°C do 21°C a w drugiej dekadzie o 2°C niższą. Natomiast najwyższą temperaturę w pierwszej dekadzie lipca, powyżej 21,5°C notowano na Ziemi Lubuskiej i na Nizinie Śląskiej a w drugiej dekadzie na Nizinie Śląskiej z temperaturą ok. 20°C.

Opady atmosferyczne tegorocznego czerwca charakteryzowały się bardzo dużym zróżnicowaniem na terenie kraju. Stosunkowo wysokie występowały w południowo - zachodniej oraz w północnej części Polski od 60 do 90 mm, a miejscami nawet przekraczały 90 mm. Natomiast stosunkowo małe i bardzo małe opady notowano we wschodniej a zwłaszcza w północno wschodniej i południowo wschodniej części kraju oraz w pasie Nizin Środkowopolskich od poniżej 20 mm do 40 mm.

W pierwszej i drugiej dekadzie lipca na przeważającym obszarze kraju wystąpiły stosunkowo niskie opady. W pierwszej dekadzie od 10 do 20 mm, a w drugiej o 10 mm wyższe. Większe opady powyżej 50 mm notowano jedynie w południowo-wschodnich rejonach województwa Podkarpackiego w pierwszej dekadzie oraz miejscami w różnych rejonach Polski w drugiej dekadzie tego miesiąca co związane jest burzowym typem opadów.

Na terenie całego kraju w dalszym ciągu występuje bardzo duży deficyt wody. Brak wody dla roślin uprawnych przejawia się we wszystkich monitorowanych uprawach znaczną obniżką plonów. Prezentowane wartości KBW są bliskie wartości krytycznych, ale nie zostały one przekroczone, co oznacza, że średnie straty w plonach w gminie nie przekroczą 20%, ale należy zaznaczyć też, że i w tym przypadku w poszczególnych gospodarstwach straty w plonach mogą wynosić nawet 30%. Należy też stwierdzić, że w przypadku nie wystąpienia suszy w rozumieniu Ustawy, to trzeba też uznać, że każdy deficyt wody powoduje obniżkę plonów ostatecznych i że susza, której przejawem jest niedobór wody spowodowała straty w gospodarstwie rolniczym w zależności od jej nasilenia. A zatem nawet poprawa warunków wilgotnościowych w przyszłym okresie nie spowoduje znaczących wzrostów wielkości plonu i będą one niższe w danym roku w stosunku do plonów uzyskiwanych przy średnich wieloletnich warunkach pogodowych.