SMSR

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (3064 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach, aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: zbóż ozimych i jarych, kukurydzy na ziarno i kiszonkę, ziemniaka, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych, truskawek oraz roślin strączkowych.

W szóstym okresie raportowania tj. od 21 maja do 20 lipca 2013 roku, nie stwierdzamy zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne, jednakże wartości te są dla w/w upraw znacznie wyższe od wartości krytycznych.

W rozkładzie KBW, względem sytuacji sprzed dziesięciu dni, zaszły niewielkie zmiany. Strefa z najniższymi wartościami KBW przesunęła się bardziej na północ kraju, z Żuław Wiślanych na Pobrzeże Koszalińskie. Najniższe wartości KBW na Pobrzeżu Koszalińskim wynosiły od -120 do -129 mm . Na większości terytorium kraju wartości KBW były większe niż -50 mm, a na południu Polski, wartości te w wielu rejonach były nawet dodatnie, osiągając 100-150 mm.

Wartości KBW względem sytuacji sprzed 10 dni wzrosły na terenie kraju średnio o 16 mm, a zatem obecnie mamy ponownie do czynienia z mniejszym deficytem wody dla roślin niż 10 dni temu.

W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym stwierdzono obniżenie wartości KBW w północno-zachodniej Polsce. Szczególnie duże obniżenie tych wartości, nawet o 50 mm wystąpiło w strefie przybrzeżnej Bałtyku w woj. pomorskim. Natomiast duży wzrost wartości KBW, sięgający nawet 50 mm, wystąpił na Lubelszczyźnie.

Tegoroczny czerwiec pod względem termicznym był zróżnicowany. Najwyższa temperatura powietrza wystąpiła we wschodniej Polsce, osiągając 17,5-18,5°C, im dalej na zachód tym było chłodniej. Na terenie na wschód od Wisły temperatura była wyższa od średniej wieloletniej (1971-2000) o ponad 2°C, w Polsce środkowej była wyższa o 1-2°C. Na zachodzie kraju, temperatura powietrza była niższa i osiągała od 15,5 do17°C. Na terenach północno – zachodniej oraz południowo - zachodniej Polski, temperatura powietrza była zbliżona do średniej wieloletniej.

W pierwszej i drugiej dekadzie lipca na obszarze Polski odnotowano stosunkowo małe zróżnicowanie temperatury powietrza. W pierwszej dekadzie najniższą temperaturę odnotowano na północy oraz na południu kraju (17,5°-18,5°C), zaś najwyższą w Polsce środkowej (19,5°-20,0°C). Natomiast w drugiej dekadzie, prawie na całym terytorium kraju było chłodniej, temperatura wynosiła od 17 do 18°C. Jedynie na północnym zachodzie temperatura powietrza była nieco wyższa (18-18,5°C), zaś na nie dużej powierzchni Polski północno-wschodniej i południowej była niższa (16-17°C).

Względem sytuacji sprzed dziesięciu dni w rozpatrywanym okresie sześciodekadowym nie odnotowano na terenie kraju dużych zmian w ewapotranspiracji potencjalnej. Maksymalny wzrost tych wartości wynosił ok. 10 mm. Obecnie średnia wartość ewapotranspiracji potencjalnej dla kraju wynosi 217 mm.

Opady atmosferyczne w czerwcu były bardzo zróżnicowane. Najniższe opady wynoszące 30-60 mm wystąpiły na północy kraju (Pobrzeże i Pojezierze Południowobałtyckie), wysokie odnotowano na Wyżynach Śląsko-Krakowskiej i Małopolskiej (160-180 mm) a w Sudetach oraz w Beskidach Zachodnich notowano bardzo wysokie opady, wynoszące nawet powyżej 200 mm. Normy opadowe prawie w całej Polsce zostały znacznie przekroczone, najbardziej bo nawet o 200% w zachodnich rejonach Niziny Południowowielkopolskiej oraz we wschodnich obszarach Wzniesień Południowomazowieckich a także na Nizinie Śląsko-Łużyckiej. Jedynie na obszarze Pobrzeża Koszalińskiego i Gdańskiego opady czerwcowe były zbliżone do 100% normy wieloletniej.

Polska pod względem opadów atmosferycznych w pierwszej jak i w drugiej dekadzie lipca również była bardzo zróżnicowana. W pierwszej dekadzie na dużym obszarze kraju opady były bardzo małe, wynoszące od kilku do 10 mm. Natomiast najwyższe opady odnotowano lokalnie w wielu rejonach Polski, wynosiły one nawet do 100 mm i to zarówno na północy jak i na południu kraju. Tak wysokie opady były pochodzenia burzowego. W drugiej dekadzie bardzo małe opady wystąpiły w zachodniej Polsce oraz na Mazowszu, wynosiły one od kilku do 15 mm. Wysokie opady wynoszące ponad 100 mm odnotowano na Warmii i Mazurach, Podlasiu, Lubelszczyźnie oraz w Małopolsce.

Dla roślin uprawnych, rozpatrywany okres należy uznać za korzystny pod względem wilgotnościowym, gdyż nie występują obszary ze zbyt dużym nadmiarem wody, natomiast niewielki deficyt nie wywołuje negatywnych skutków w przebiegu wegetacji.