SMSR

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (3064 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: kukurydzy na ziarno i kiszonkę, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych oraz roślin strączkowych.

W jedenastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2014 roku, stwierdzamy zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski.

Susza występuje w uprawach roślin strączkowych uprawianych na glebach I kategorii (bardzo lekkich), grupa granulometryczna: piasek luźny, piasek luźny pylasty, piasek słabo gliniasty, piasek słabo gliniasty pylasty.

Zagrożenie suszą dla roślin strączkowych w obecnym okresie sześciodekadowym jest znacznie mniejsze niż w poprzednim okresie, obejmuje ono 0,1% powierzchni gruntów ornych Polski (zmalało o 1,3 punktu procentowego), skupionych w 74 gminach (2,4% gmin kraju), zagrożenie zmniejszyło się o 203 gminy. Zagrożenie suszą wśród roślin strączkowych występuje w trzech województwach:

Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne.

Najniższe wartości KBW w Polsce występowały w dalszym ciągu na obszarze jaki wykazywano w poprzednich okresach raportowania. W obecnym okresie raportowania wartości KBW na tym terenie były o ok. 20 mm wyższe od poprzednio notowanych. W Kotlinie Toruńskiej oraz w Dolinie Dolnej Wisły wartości te wynosiły od -130 do -139 mm. Niskie wartości KBW, podobnie jak dziesięć dni temu, wystąpiły też na Pojezierzu Chełmińskim, Wysoczyźnie Świeckiej, na Pojezierzach Iławskim, na terenach Pojezierza Chodzieskiego i Gnieźnieńskiego od -110 do -129 mm. Tak niskie wartości KBW w obecnie rozpatrywanym okresie sześciodekadowym spowodowały, że na tym terenie w dalszym ciągu występuje zagrożenie suszą rolniczą dla roślin strączkowych.

Na pozostałych terenach północnej Polski również notowano stosunkowo niskie wartości KBW, wynoszące od -60 do –109 mm.

Najwyższe wartości KBW, podobnie jak w poprzednich okresach sześciodekadowych, wynoszące ok. -50 mm odnotowano na bardzo dużej powierzchni w południowej Polsce.

Ewapotranspiracja potencjalna w obecnym sześciodekadowym okresie na terenie kraju, względem poprzedniego okresu raportowania, uległa zmniejszeniu średnio o 22 mm a opady atmosferyczne były stosunkowo duże (zwłaszcza w zachodniej części kraju). Taki przebieg pogody sprawił, że średnie wartości KBW dla kraju uległy zwiększeniu o 16 mm.

Tegoroczny lipiec był bardzo ciepły. Najcieplej było na Nizinie Wielkopolskiej, gdzie temperatura powietrza na tym terenie przekraczała nawet 22°C. Na pozostałym obszarze Polski również było bardzo ciepło, w środkowej Polsce temperatura wynosiła ponad 21°C, a na północy i wschodzie kraju notowano temperaturę od 19 do 21°C. Jedynie w górach było nieco chłodniej ok. 15-18°C. Pod względem termicznym tegoroczny lipiec względem średniej wieloletniej, należy uznać za ekstremalnie ciepły, w Wielkopolsce i na Kujawach temperatura powietrza była wyższa o ponad 4°C, na pozostałym obszarze kraju również było znacznie cieplej od średniej wieloletniej, od 2 do 4°C.

Pierwsza dekada sierpnia to kolejny bardzo ciepły okres obecnego sześciodekadowego okresu. Na zachód od Wisły temperatura powietrza wynosiła od 20,5 do 21,5°C, jedynie na północy i południu na tym obszarze było nieco chłodniej z temperaturą wynosząca poniżej 20,5°C. Natomiast na wschód od Wisły było cieplej z temperaturą od 21,5°C do powyżej 22,5°C (najcieplej było na wschodnich krańcach kraju).

W drugiej dekadzie sierpnia w całym kraju było już zdecydowanie chłodniej, jeszcze tylko w południowo-wschodniej części Polski temperatura powietrza wynosiła 17,5-18,5°C, a na przeważającym obszarze kraju notowano od 15,5-17,5°C.

Trzecia dekada sierpnia była w całym kraju bardzo chłodna, temperatura powietrza wahała się od 13,5°C na Nizinie Podlaskiej oraz na Pojezierzu Suwalskim do 15,5°C na Nizinie Śląskiej.

Pierwsza dekada września pod względem termicznym była bardzo zróżnicowana. Niska temperatura od poniżej 13,5 do 14°C występowała na północnym-wschodzie, w kierunku południowo zachodnim znacznie wzrastała, osiągając w południowych rejonach kraju nawet ponad 17°C.

Lipiec charakteryzował się dużym zróżnicowaniem pod względem opadów atmosferycznych. Na terenie Polski północnej opady były stosunkowo małe, od 40 do 80 mm, co stanowiło od 40 do 90% normy wieloletniej. Natomiast na obszarze Polski południowej opady były już znacznie wyższe, wynoszące od 80 do 200 mm, stanowiły one 100-130% normy wieloletniej. W górach opady były jeszcze wyższe i wynosiły od 200 do 400 mm. W Górach Świętokrzyskich, w Kotlinie Sandomierskiej, na Pogórzu Karpackim oraz w Beskidach normy opadowe zostały znacznie przekroczone, od 150 do 200%.

Pierwszą dekadę sierpnia charakteryzowało znaczne zróżnicowanie pod względem opadów atmosferycznych. Na przeważającym obszarze kraju opady wynosiły od 10 do 50 mm, przy czym ok. połowę tej powierzchni stanowiły opady wynoszące od 25 do 50 mm. Najwyższe wartości opadu odnotowano na Nizinie Mazowieckiej, w południowo-zachodnich rejonach Pojezierza Mazurskiego oraz na Pogórzu Karpackim i w Beskidach Zachodnich, na tych obszarach opady wynosiły od 50 do 100 mm. Na terenie kraju odnotowano też stosunkowo nie duże obszary charakteryzujące się bardzo niskimi opadami wynoszącymi poniżej 10 mm. Do tych obszarów należą: Pojezierze Suwalskie, Starogardzkie, Bory Tucholskie, Wyżyna Śląska i Lubelska, Pogórze: Rzeszowskie, Dynowskie oraz Przemyskie.

W drugiej dekadzie sierpnia w północno-zachodniej oraz południowo-wschodniej Polsce opady były bardzo obfite, wynosiły od 25 do 100 mm. Mniejsze opady odnotowano w szerokim pasie biegnącym z południowego zachodu na północny wschód, na tym terenie notowano opady wynoszące od 10 do 25 mm, z wyjątkiem Wielkopolski, gdzie były one niższe od 10 mm.

Trzecią dekadę sierpnia charakteryzowały wysokie opady atmosferyczne w Polsce południowo-wschodniej wynoszące ponad 50 mm, a w rejonie gdzie notowany jest największy deficyt wody opady były zdecydowanie mniejsze, wynosiły poniżej 10 mm.

Pierwsza dekada września to okres z bardzo małymi opadami we wschodniej Polsce, gdzie wynosiły one nawet poniżej 10 mm oraz znacznie większymi na zachodzie kraju, wynoszącymi ponad 50 mm.