SMSR

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (3064 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: rzepaku i rzepiku oraz buraka cukrowego.

W dwunastym okresie raportowania tj. od 21 lipca do 20 września 2012 roku, nie stwierdzamy wystąpienia zagrożenia suszą rolniczą w Polsce. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą na przeważającym terytorium Polski są ujemne, ale są znacznie wyższe od wartości krytycznych.

W okresie 21 VII – 20 IX 2012 r. wartości KBW, względem okresu sprzed 10 dni, uległy zwiększeniu na terenie kraju średnio o 10 mm, oznacza to, że obserwowany deficyt wody jest mniejszy niż w poprzednim okresie sześciodekadowym. Największy wzrost wartości KBW, od 20 do 50 mm, wystąpił w południowo-zachodniej Polsce.

Natomiast w północnej Polsce odnotowano zmniejszenia wartości KBW, od 10 do 50 mm. Jednakże na tych obszarach, 10 dni temu wartości te, były tylko nieznacznie ujemne lub nawet dodatnie, więc nie spowodowało to znacznego pogorszenia warunków wodnych dla roślin na tych terenach.

Najniższe wartości KBW, od -100 do -119 mm, wystąpiły na Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim i Wielkopolskim. Natomiast dodatnich wartości KBW na terenie Polski nie odnotowano.

W lipcu Polska była bardzo zróżnicowana pod względem opadów atmosferycznych. Najniższe opady wystąpiły w południowo-wschodniej Polsce, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na Nizinie Śląskiej oraz Południowowielkopolskiej (od 40 do 75 mm), co stanowiło 60-100% normy wieloletniej (średnia z lat 1971-2000). Natomiast najwyższe opady odnotowano w południowo-zachodniej Polsce, na Warmii i Mazurach, na Wybrzeżu oraz w Bieszczadach (120-250 mm) i stanowiły one 160-240% normy.

W sierpniu stwierdzamy wystąpienie najwyższych opadów w południowo-zachodniej i północno-wschodniej części kraju (od 80 do 140 mm). Natomiast najniższe opady atmosferyczne odnotowano w Polsce środkowej, w pasie przebiegającym z północy na południe (w tym rejonie wynosiły one od 30 do 50 mm).

W pierwszej dekadzie września na terenie całego kraju wystąpiły bardzo małe opady deszczu, od 2 do 12 mm lub w ogóle ich nie odnotowano (Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie, zachodnia część Pojezierza Wielkopolskiego, Pobrzeże Szczecińskie oraz Bieszczady Zachodnie). Natomiast w drugiej dekadzie września opady były bardzo zróżnicowane. W wielu rejonach Polski były one duże lub bardzo duże (w południowo-zachodniej Polsce wynosiły od 35 do 90 mm) a w innych rejonach były one małe od 1 do 25 mm (Pobrzeże Szczecińskie, Nizina Północnopodlaska, Lubelszczyzna oraz Wyżyna Przedborska i Niecka Nidziańska) lub nawet w ogóle nie wystąpiły.

W całym sześciodekadowym okresie najniższe wartości opadu odnotowano począwszy od wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego poprzez Dolinę Dolnej Wisły, Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie, Nizinę Środkowomazowiecką, Wzniesienia Południowomazowieckie, Nizinę Południowowielkopolską, Wyżynę Śląsko-Krakowską, aż po Wyżynę Małopolską oraz Nizinę Północnomazowiecką i Wyżynę Lubelską (od 40 do 110 mm). Natomiast najwyższe opady odnotowano w południowo-zachodniej Polsce oraz na Pobrzeżu Koszalińskim (115-180 mm).

W lipcu odnotowano bardzo duże zróżnicowanie temperatury powietrza na obszarze Polski. Najniższą temperaturę odnotowano na północy kraju (17-18°C) a najwyższą w południowo-wschodniej Polsce (20,5-21,5°C). Temperatura powietrza tegorocznego lipca była wyższa od normy z lat 1971-2000. Największe odchylenie średniej miesięcznej temperatury (o ponad 3°C) odnotowano na Lubelszczyźnie i w Kotlinie Sandomierskiej, natomiast najniższe odchylenie (do 1°C) odnotowano w Polsce północno-zachodniej. Na pozostałym obszarze kraju temperatura powietrza lipca była wyższa od normalnej od 1 do 3°C.

W sierpniu najcieplej było na Nizinie i Wyżynie Śląskiej, Wyżynie Małopolskiej oraz w Kotlinie Sandomierskiej (od 19 do 19,5°C). Natomiast najzimniej było w północnych i północno-wschodnich rejonach Polski od 15 do 17°C.

W pierwszej i drugiej dekadzie września odnotowano bardzo duże zróżnicowanie temperatury powietrza na obszarze Polski. W pierwszej dekadzie najniższą temperaturę odnotowano na północno-zachodnich krańcach kraju (13,5-14,5°C) a najwyższą w Małopolsce (16,5-17°C). W drugiej dekadzie tego miesiąca najniższą temperaturę odnotowano w południowo-zachodniej części kraju, od 12 do 14°C, a najwyższą na północy kraju oraz w południowej części Mazowsza oraz na Lubelszczyźnie (15-16,5°C).

Najwyższe usłonecznienie w sierpniu odnotowano na obszarze Polski południowo-zachodniej, wynosiło ono 240-290 godz., najmniej słonecznym rejonem kraju tego miesiąca był obszar północny (175-210 godz.). Natomiast w pierwszej dekadzie września najwięcej godzin ze Słońcem było na północy kraju (średnio 6,5-7,5 godzin dziennie), a najmniej na południu Polski (średnio dziennie 4-5 godzin). Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca układ usłonecznienia wyglądał zupełnie inaczej, od największej liczby godzin ze Słońcem (5-6,5 godz. dziennie) na zachodzie kraju, po najniższe wartości na wschodzie kraju, do 3,5-4,5 godzin.

W całym okresie sześciodekadowym najwyższa ewapotranspiracja miała miejsce w Wielkopolsce, na południu Mazowsza oraz na Wyżynie Lubelskiej (185-210 mm), a najniższa na północy kraju (160-180 mm).

Kolejny rozpatrywany okres należy uznać za korzystny dla roślin uprawnych pod względem wilgotnościowym, albowiem nie wystąpiły obszary z nadmiarem wody, natomiast utrzymujący się w dalszym ciągu niewielki deficyt nie wywołuje negatywnych skutków w przebiegu wegetacji oraz strat w plonach roślin uprawnych.